Bir dijital görüntünün teknik ayrıntılarından bahsederken piksel teriminin kullanıldığını duymuşsunuzdur. Peki piksel nedir ve ne işe yarar?
Piksel Nedir? Ne Demek?
Pixel (Piksel) terimi Picture Element kelimelerinin kısaltmasından ortaya çıkmıştır ve çözünürlükten bağımsız olarak herhangi bir elektronik veya dijital görüntünün en küçük bileşenidir.
Esasında bu içeriği pikseller sayesinde okuyorsunuz çünkü bir bilgisayar, akıllı telefon, tablet veya ekrana sahip olan herhangi bir elektronik cihaz kullandığınızda, cihazınızın ekranındaki görüntüleri pikseller oluşturur.
Modern cihazlarda pikseller genellikle kare şeklindedir ancak cihazın en boy oranına bağlı olarak farklı şekillerde olabileceklerini de unutmamak gerekir.
Piksel, 1957 yılında dijital tarama tekniklerini icat eden Russell Kirsch tarafından icat edildi. 1950’li yıllardan bu yana geçen onlarca yıllık süreçte pikseller, dijital alanın temel yapı taşları haline geldi.
Öyle ki atomlar madde için ne kadar önemliyse, pikseller de dijital grafikler ve görüntüler için o kadar önemlidir.
Piksel Teknolojisinin Derinlikleri
Pikseller değişken boyutlarda olabilir.
Bununla birlikte tek bir pikselin kendi başına çoğu zaman herhangi bir anlam ifade etmediğini unutmamak önemlidir çünkü pikseller güçlerini nicelikten kazanır.
Bu nedenle pikseller için kullanılan en önemli ölçü birimi çözünürlüktür. Çözünürlük, bir görüntüde kaç piksel olduğunu anlamamızı sağlar.
Bir piksel ızgarasının çözünürlüğü ne kadar yüksek olursa, o dijital görüntünün ayrıntı seviyesi o kadar yüksek olacaktır.
Eğer çözünürlük, ilgili dijital görüntünün ayrıntılarını yakalamanıza yardımcı olacak kadar yüksek değilse, görüntü “pikselleşmiş” veya “tırtıklı” şekilde gözükecektir.
Bunu anlayabilmek için yukarıdaki Mario görüntüsünü ele alabiliriz. Bu görüntüde Mario’nun saç tellerini tasvir edebilmemiz için yeterli miktarda çözünürlük olmadığı için, görüntü “pikselleşmiş” şekilde gözükür.
Piksellerin miktarı, boyutu ve renk kombinasyonu kullandığınız grafik kartına ve ekran monitörüne bağlı olarak değişiklik gösterir.
Örneğin 1.280 x 768 ekran çözünürlüğüne sahip bir akıllı telefonun ekranında en fazla 983.040 piksel gösterilecektir.
Tabii ki daha büyük bir ekrana sahip olduğunuzda görüntünün kalitesini koruyabilmek için daha fazla çözünürlüğe sahip olmanız gerekir.
Bunu genellikle ppi (pixel per inch), yani inç başına piksel ile ölçeriz.
Örneğin aynı çözünürlüğe sahip iki farklı ekran düşünelim. Bu ekranlardan birisi küçük, diğeri ise büyük olsun.
Her iki ekran aynı çözünürlüğe sahip olduğu için, daha büyük ekrandaki pikseller daha büyük boyutta olur. Bu da inç başına düşen piksel sayısının daha az olduğu ve dolayısı ile ayrıntıların daha bulanık olduğu anlamına gelir.
Bu nedenle bir ekran kayda değer şekilde büyüdüğünde, ayrıntı kaybını önlemek için çözünürlüğün de artmasını isteriz.
Her bir piksel benzersiz bir mantıksal adrese, sekiz bit veya daha fazla boyuta ve (özellikle üst düzey cihazlarda) milyonlarca rengi görüntüleme yeteneğine sahiptir.
Bir pikselin rengi, RGB renk gamındaki üç ana rengin (Red: Kırmızı, Green: Yeşil, Blue: Mavi) özel karışımı ile belirlenir.
8-bit renk sistemlerinde her bir piksel başına 1 bayt ayrılır ve bu durum paleti 256 renk ile sınırlar ancak pikseller üç renkten (Kırmızı, Yeşil, Mavi) oluştuğu için bu değer (8 + 8 + 8:) 24-bit renge eşittir.
Her 8-bit 256 rengi kapsarken, bunların kombinasyonu (256 x 256 x 256) 16.777.216 renk anlamına gelir.
10-bit renk sisteminde toplamda 1.073.741.824 renk varyasyonu bulunur ancak insan gözü on milyondan fazla rengi ayırt edemediği için daha fazla renk varyasyonu her zaman için daha fazla ayrıntı anlamına gelmez.
Hatta bu durum, color banding olarak adlandırılan önemli bir soruna dâhi neden olabilir.
Her bir pikseli depolamak bellekte yer kaplar.
Esasında eski oyunların bugün olduğundan daha pikselli görünmesinin ardında yatan ana sebep de budur çünkü geçmiş yıllarda bellek çözümleri daha pahalı olduğu için, video oyunları aynı anda çok fazla piksel depolayamazdı.
Aynı ilke, bilgisayarlardaki dijital görüntüler ve videolar için de geçerlidir.
Yıllar içerisinde bellek çözümleri ve video işleme yongaları ucuzladığı için, görüntü çözünürlüğünde de iyileşmeler gördük.
Sonuç
Sizler için hazırladığımız bu rehberimizde Piksel Nedir? sorusunun yanıtını mercek altına aldık ve aklınızdaki soru işaretlerini ortadan kaldırmaya çalıştık.
Peki siz bu rehberimizde yer alan bilgiler hakkında ne düşünüyorsunuz ve burada yer alan bilgiler ihtiyaçlarınızı karşıladı mı?
Herhangi bir soru, öneri ya da fikriniz varsa hemen aşağıdaki yorumlar sekmesi üzerinden bizlerle ve diğer Geek’ler ile paylaşabilirsiniz.
